In dit laatste hoofdstukje een paar "onzichtbaren" die nog niet aan bod zijn gekomen.

Een van de Engelse acteurs die ook regelmatig stemmetjes heeft gedaan in tekenfilms is David Jason. Hij is bekend van TV-series als A SHARP INTAKE OF BREATH, OPEN ALL HOURS, THE TOP SECRET LIFE OF EDGAR BRIGGS, ONLY FOOLS AND HORSES en A TOUCH OF FROST. Hij was ook de stem van COUNT DUCKULA, in Nederland nagesynchroniseerd met de stem van Olaf Wijnants. In diezelfde serie (orginele versie) was ook Ruby Wax te horen in verschillende rollen. 
In THE WIND IN THE WILLOWS van de jaren 90 was David de stem van Toad (Pad), in ons land nagesynchroniseerd met de stem van Jerome Reehuis. Een oude cartoonserie uit Engeland was DANGER MOUSE, ook weer met de stem van David Jason. DANGER MOUSE is inmiddels een cultserie geworden met vele sites op internet.

Over THE THUNDERBIRDS heb ik het al gehad, maar een belangrijke stem ontbrak nog, namelijk die van Lady Penelope. Het was de stem van Sylvia Anderson, de vrouw van de bedenker van de series, Gerry Anderson. Sylvia heeft ook het boek geschreven over THE THUNDERBIRDS (en andere Anderson-series) "Yes, M'Lady".

U kent misschien DR. SNUGGLES nog wel. De AVRO zond de serie uit, maar had het wel nagesynchroniseerd. De stem van Dr. Snuggles in Nederland was van Jules Croiset. In de orginele TV-serie was de stem van Dr. Snuggles van niemand minder dan Peter Ustinov.

Ook zo'n beroemde stem was te horen in MAGNUM, P.I. Tom Sellick speelde Thomas Sullivan Magnum, private investigator in Hawaii. Daarmee werd een leegte opgevuld die de beroemde TV-serie HAWAII FIVE-O achterliet. Magnum werd uitgenodigd op het landgoed van de schrijver Robin Masters en mocht in diens rode Ferrari het eiland rondrijden, tot ontzetting van Robin Masters' butler Jonathan Quayle Higgins III . We kregen Robin Master nooit te zien, maar wel te horen. De stem was die van een beroemd acteur, dat in de vijftiger jaren als producer bij de radio een grote stunt uithaalde, door zijn bewerking van H.G. Wells "War of the Worlds". Het werd gebracht als een actualiteit en veroorzaakte paniek in Amerika. Zijn naam: Orson Welles. Hij speelde in vele films, waarvan "Citizen Kane" en "The Third Man" klassiekers zijn. Maar hij deed de regie en schreef ook menig filmscript. Door zijn mooie stem was hij vaak verteller of "narrator" zoals dat in Amerika heet. Als we ons tot TV-series beperken, was hij ook nog de verteller in SHOGUN.

THE SIMPSONS kent u zeker. Niet alleen de figuren zijn opmerkelijk, maar ook de stemmen. Ik vind vooral de stem van Bart Simpson erg leuk klinken. Hij had zelfs een hit in 1991, toen hij met "Do the Bartman" de 2e plaats bereikte. Het kwam van de CD "The Simpsons Sing The Blues", mede geproduceerd door DJ Jazzy Jeff (die samenwerkt met Will "the Fresh Prince" Smith). De stem van Bart wordt door een vrouw gedaan: Nancy Cartwright. Nancy heeft veel stemmen gedaan en was bevriend met Daws Butler, die haar in zijn brieven "Dear Pixie" noemde. Hij stuurde haar geregeld teksten en gaf commentaar op de bandjes die ze terug stuurde. In THE SIMPSONS doet ze ook meerdere stemmen.
Voordat ze in THE SIMPSONS te horen was, was ze in meerder cartoonseries te horen, zoals RICHIE RICH, THE SNORKS, POUND PUPPIES en MY LITTLE PONY. Ze was echter ook te zién. In de film "The Twilight Zone", dat uit 4 verschillende verhalen bestond, zat ze in het 3e verhaal. In "Flesh & Blood", de film van Paul Verhoeven uit 1985, speelde ze de rol van Kathleen en ze speelde een kleine rol in "Godzilla" uit 1998.

De stem van Bart's vader werd gedaan door Dan Castellaneta, die daarvóór niet zoveel had gedaan op TV en in films. In THE SIMPSONS doet hij, naast Homer Simpson, wel een stuk of tien stemmen. Na THE SIMPSONS deed hij meer cartoonseries, zoals EARTHWORM JIM, waarin hij de hoofd(stem)rol heeft. Hij heeft ook stemmen gedaan in EEK! THE CAT, TAZ-MANIA en DARKWING DUCK. 
Dan is ook in beeld geweest in wat kleine filmrollen en was te gast in TV-series als ALF, MARRIED...WITH CHILDREN, MURPHY BROWN, FRIENDS en THE DREW CAREY SHOW.

Julie Kavner doet de stem van Marge Simpson. Ze speelde een rol in de hitserie RHODA, een spin-off van THE MARY TYLER MOORE SHOW, waarin ze Rhoda's zus speelde. In de 70er jaren had ze bovendien wat kleine gastrollen in TV-series als LOU GRANT en TAXI. Ze speelde diverse rollen in THE TRACY ULLMAN SHOW, waar THE SIMPSONS een spin-off van is en waarin ze dus ook de stem van Marge Simpson deed. In de 90er jaren deed ze een aantal films, zowel in beeld als alleen met haar stem.

De enige stem die Yeardly Smith in THE SIMPSONS deed was die van Lisa Simpson. Ze was in diverse films te zien en was te gast in vele TV-series, waaronder EMPTY NEST, MURPHY BROWN, TEEN ANGEL en NASH BRIDGES.
Een groot aantal andere personen leverden stemmen in THE SIMPSONS, waarvan ik nog Russi Taylor wil noemen.

Russi Taylor heeft veel stemmen gedaan en is vooral bekend als de Amerikaanse stemmetjes van Kwik, Kwek en Kwak (Huey, Dewey en Louie) in DUCKTALES. Ze was te horen in HEATHCLIFF, KISSYFUR, THE SMURFS en vele andere series. In THE SIMPSONS deed ze meerdere stemmen.
In 1988 deed ze stemauditie voor de TV-film "Disney's Totally Minnie", en sindsdien is ze ook de stem van Minnie Mouse, de vriendin van Mickey Mouse. De man die op diezelfde stemauditie voor Mickie Mouse solliciteerde, Wayne Allwine, is inmiddels met Russi Taylor getrouwd.

In vele SF-series komen pratende computers voor. In de Engelse TV-serie BLAKE'S 7 waren dat er zelfs drie: de computer van het ruimteschip "Liberator" die zelfs een naam heeft: Zen.  De stem van Zen was die van Peter Tuddenham. In latere afleveringen komt er een supercomputer bij met de naam Orac, een bijna menselijke computer die daarom ook regelmatig problemen geeft. Orac is bedacht door Ensor, een rol die in de laatste aflevering van het eerste seizoen gespeeld werd door Derek Farr. Aanvankelijk had de computer dan ook zijn stem, maar in het tweede seizoen werd dat ook ... Peter Tuddenham. 
In het vierde en laatste seizoen was er een nieuw schip, de "Scorpio", waar de computer Slave werd genoemd. De stem van deze computer was weer van Peter Tuddenham. De serie BLAKE'S 7 kwam uit in 1978, maar drie jaar eerder was Peter Tuddenham ook al de stem van een computer in de cultserie DR. WHO - dit was echter in één aflevering. Het jaar daarop, 1979, was hij de stem van de "Madragora Helix" in weer een aflevering van DR. WHO. Daarna kwam BLAKE'S 7. In een paar TV-series was hij ook te zien in gastrollen, zoals LOVEJOY en BERGERAC. 

En dan is er natuurlijk STAR TREK. De serie, die al in 1966 begon, had als stem van de computer een monotone vrouwenstem. Opmerkelijk is dat Starfleet, de organisatie die de vloot van de United Federation of Planets beheert, een en dezelfde stem bleef gebruiken door alle jaren heen. De stem is van actrice Majel Barrett die vanaf de allereerste pilot, geproduceerd in 1964, bij de serie betrokken is geweest. In die pilot aflevering had zij de rol van "Number one", een titel die niet werd gebruikt in de orginele serie, maar wel weer vele jaren later in de 2e serie: STAR TREK: THE NEW GENERATION. De eerste pilot werd niet uitgezonden en er werd een tweede pilotserie gemaakt. Dat resulteerde in de oorspronkelijke STAR TREK serie, waarin Majel Barrett de rol kreeg van verpleegster Christine Chapel. Die rol heeft ze voortgezet in de pilot voor een tweede Star Trek-serie die er niet kwam. De pilot werd echter gebruikt voor de eerste Star Trek-film, die zo een succes werd dat er meerdere films volgden. Ook daarin speelde Majel Barrett mee, maar was inmiddels doctor. Ze had ook een rol in de 4e Star Trek-film: "The voyage home". Maar uiteindelijk speelde ze mee in vrijwel alle afleveringen van de orginele serie en alle films als de stem van de computer van Starship U.S.S. Enterprise.
En toen kwam er toch weer een nieuwe serie: STAR TREK: THE NEW GENERATION. Hierin was ze ook weer de computerstem, maar was ze af en toe te zien als Lwaxana Troi, moeder van de "ships counselor" Deanna Troi (Marina Sirtis). Terwijl de 3e serie, STAR TREK: DEEP SPACE 9, nog bezig was begon de 4e serie alweer: STAR TREK: VOYAGER. Ook in de Voyager zat een computer en ook die sprak weer met de stem van Majel Barrett. Ze heette eigenlijk Maje Lee Hudec en onderging nog een naamswisseling in 1969, toen ze trouwde met de bedenker van STAR TREK: Gene Roddenberry, die overleed in 1991. Hij liet een manuscript na en zijn weduwe Majel Barrett-Roddenberry zorgde dat het een serie werd. In die serie, EARTH: FINAL CONFLICT, die ze zelf produceerde, speelde ze de rol van Dr. Julianne Belman. In de film "Mars and Beyond" speelde ze een NASA chef. Ook in 2000 begon een nieuwe TV-serie, ook weer geproduceerd door Majel Barrett: GENE RODDENBERRY'S ANDROMEDA. De serie is inmiddels verlengd en ik twijfel er niet aan dat de serie ook naar Nederland zal komen.

Er zijn een hoop stemmen langs gekomen, en ik heb er zeker een aantal vergeten - bijvoorbeeld Ad Visser, u weet wel: van TOP POP, die ooit alle stemmen deed in een poppenserie van hemzelf: DE BRILJANTINOOS (natuurlijk uitgezonden door de AVRO). En er zijn natuurlijk nog veel meer onzichtbaren in de TV-series - en daarmee bedoel ik de mensen achter de schermen, die erg belangrijk zijn (al zou je dat niet zeggen als je ziet hoe slordig de Nederlandse omroepen met de aftiteling omgaan - mag dat eigenlijk wel?), en vooral de stuntmannen en -vrouwen zonder wie er weinig actie te zien zou zijn. Daar zou ik eigenlijk een apart hoofdstuk aan moeten besteden, maar voor internet lijkt me dat niet erg geschikt - op TV zou dat een fantastisch onderwerp zijn. Maar ik ben er nog wel een vergeten die ik in de inleiding beloofd heb: "Thing" uit THE ADDAMS FAMILY. En voor wie het even kwijt is: "Thing" is die hand die een eigen leven heeft. In de orginele TV-serie was het de hand van Ted Cassidy, dezelfde man die "Lurch" speelde. Eigenlijk zou het wel grappig geweest zijn als Lurch een hand had gemist - maar aan de andere kant zou het me niet verbazen als Lurch ooit drie handen zou hebben gehad.

Wie waren de stemmen van ...........