Drie

FRESH and DIFF'RENT

De serie DIFF'RENT STROKES gaat over een rijke blanke man, die twee kinderen adopteert: Arnold and Willis Jackson. Hun moeder hielp de schatrijke Philip Drummond en zijn dochter Kimberley met het huishouden. Het is een huishoudster die we nooit zagen, maar nu ze dood is en Philip Drummond haar ook nog eens heeft beloofd om voor haar kinderen te zorgen, heeft hij zeker ook een nieuwe huishoudster nodig. Mrs. Edna Garrett was de huishoudster en werd gespeeld door Charlotte Rae.

Ook in deze komische TV-serie was de huishoudster een succesvolle rol en ook Charlotte Rae als Edna Garrett kreeg een eigen serie. Ze werd "Housemother" van een meisjesschool, waar Kimberley Drummond ook op zat, hoewel ze niet in die nieuwe serie meespeelde. De pilot van deze serie was de laatste aflevering van het eerste seizoen van DIFF'RENT STROKES ("The Girls School"). De nieuwe serie heette THE FACTS OF LIFE, een uitermate succesvolle serie die maar liefst 9 jaar op de Amerikaanse TV te zien is geweest.

Nedra Volz, Mary Jo Cattlet en Charlotte Rae

Tot eind 1979 speelde Charlotte Rae in beide series, maar toen had DIFF'RENT STROKES een nieuwe huishoudster nodig - in de serie was de huishoudster een soort moederfiguur, dus zonder een dergelijk personage kon de serie niet verder. Edna werd opgevolgd door Adelaide Brubaker, gespeeld door Nedra Volz. Na twee seizoenen werd ze vervangen door een derde huishoudster Pearl Gallagher (Mary Jo Catlett).

In de serie THE FRESH PRINCE OF BELAIR schitterde rap-zanger Will Smith als de arme neef die bij zijn rijke oom komt inwonen. De rijke oom is een succesvolle rechter met vrouw en drie kinderen die in een kast van een huis in Belair woont. Zo'n huis vraagt om personeel en die bestond dit keer uit een butler: Geoffrey. Hij praat deftig engels, want hij komt uit Engeland. In werkelijkheid is acteur Joseph Marcell op de Caraïbische Eilanden geboren en in Engeland groot gebracht. Hij is een getraind acteur die ooit lid was van the Royal Shakespeare Company. Joseph Marcell is de eerste zwarte, niet Amerikaanse acteur die naar de Verenigde Staten werd gehaald voor een vaste rol op de televisie. Na zijn succes in THE FRESH PRINCE OF BELAIR was hij ook nog te zien in de Engelse BBC-soap EASTENDERS. En voordat hij naar Amerika ging was hij op de Engelse TV-serie te zien in series als EMPIRE ROAD, een soap over de caraïbische bevolking in Engeland. In de serie RUMPOLE OF THE BAILEY had Marcell een gastrol.

En hiermee ben ik weer terug bij de butlers in tv-series.
In THE FRESH PRINCE vallen de sarcastische opmerkingen van butler Geoffrey erg mee, maar in THE NANNY was dat wel anders. Butler Niles (Daniel Davis) had het vooral voorzien op een andere "co-star", C.C. Babcock (Lauren Lane), die op haar beurt ook haar mondje wel kon roeren. Het was een soort liefde-haat relatie. Butler Niles sprak deftig engels, maar in tegenstelling tot zijn baas Maxwell Sheffield (want Charles Shaughnessy komt echt uit Engeland) komt Daniel Davis uit Arkansas, in de Verenigde Staten. Over de "nanny" zelf in het volgende hoofdstuk.

Dat geldt ook voor butler Jonathan Quayle Higgins III, die zoveel te stellen had met Thomas Magnum in de serie MAGNUM P.I. Thomas was ingehuurd door Robin Masters, een schrijver die we nooit zagen, maar af en toe alléén hoorden met de stem van Orson Welles. Higgins was beheerder van het landgoed tijdens de afwezigheid van zijn baas. Het was de taak van Magnum om het landgoed van Masters te bewaken, hoewel butler Higgins vond dat hij dat wel alléén kon, samen met z'n twee Doberman Pinchers: Apollo en Zeus. De honden waren een steun voor Higgins, want Magnum was niet echt dol op de honden.

Higgins moest doorgaan voor een Engelsman, maar de acteur zelf heeft niets met Engeland en komt uit Texas.

Wel een "echte" Engelse butler was Mr. Brabinger. Hij was al oud, toen de Landlord overleed en zijn Lady genoodzaakt was het "stately home" Grantley Manor te verkopen. Penelope Keith speelde in de Engelse serie, TO THE MANOR BORN, Mrs. fforbes-Hamilton, die een oogje in het zeil hield, door samen met butler Brabinger "the Old Lodge" te betrekken. De nieuwe eigenaar is eigenaar van een winkelketen en trouwt uiteindelijk met de weduwe zodat ook Brabinger weer zijn plaats in Grantley Manor terug kreeg.

Van de Amerikaanse butlers vond ik Benson de grappigste. Hij was een ijzersterk karakter in een SOAP-wereld van twee merkwaardige blanke gezinnen. We maakten in SOAP trouwens kennis met diverse acteurs en actrices die we later nog vaak terug zouden zien, zoals Katherine Helmond, Richard Mulligan, Billy Crystal, Robert Urich en natuurlijk Robert Guillaume zelf, die butler Benson speelde. Hij was zo grappig dat hij er een eigen serie aan overhield: BENSON, een spin-off dus. Die serie was echter niet in ons land te zien.

Na BENSON uit 1979 volgden nog diverse rollen in films en series voor Guillaume en in 1989 was er eindelijk THE ROBERT GUILLAUME SHOW. Maar toen was hij geen butler, maar een huwelijkstherapeut. Deze serie is in ons land uitgezonden door RTL-Veronique en wel van 6 oktober tot 1 december 1989 (9 afleveringen). Ook in Amerika liep de serie zeer kort.

Een beetje serieuzer is de butler van BATMAN: Alfred Pennyworth, gespeeld door de Engelse acteur Alan Napier. Op 63-jarige leeftijd kreeg deze acteur de rol van butler van Bruce Wayne, een rijke ondernemer, die een geheim leven leidde als Batman, de "caped crusader", die in veel afleveringen z'n leven waagt om diverse boeven te pakken in Gotham City, samen met z'n maatje Robin. Ondertussen zorgt Alfred dat alles reilt en zeilt in Wayne Mansion.

De uiterst correcte butler speelt echter niet een al te grote rol in de serie, die ver van serieus bedoeld was. Het was een persiflage op de stripverhalen, waarbij gevechten werden begeleid met termen als 'KAPOW', 'CRUNCH', 'SPLAT', 'WHAMMM' en nog veel meer, die met muzikale touches in beeld verschenen om de handtastelijkheden aan de kijker te onttrekken. Sidekick Robin had bovendien de gewoonte om alles "heilig" te verklaren met termen als "Holy Backfire", "Holy Blizzard", "Holy Oxygen", enz.. Maar "Holy Butler" was daar niet bij - Alfred gaf daar dan ook weinig aanleiding toe. Er zijn ca. 350 van zulke uitspraken door Robin gebruikt, van "Holy Agility" tot "Holy Zorro".

Bernardo in de serie ZORRO speelt doofstom te zijn, maar kan wel goed horen, maar alleen niet praten. Daardoor kan hij Don Diego de la Vega, alias Zorro, van dienst zijn. Uiteraard zorgt Bernardo ook voor de paarden van Zorro, Phantom (zwart) en Tornado (wit).
Maar in de remake van de serie Zorro (ook wel THE NEW ZORRO) uit 1990, moet Don Diego het zonder bediende doen.

Bernardo kon je niet echt een butler noemen. Dat geldt ook voor Kato, een rol van de veelgeprezen Bruce Lee, die bediende was van Britt Reid, eigenaar van het blad "The Sentinel", die misdaad bestrijdt verkleed als THE GREEN HORNET. In vele opzichten lijkt deze serie op BATMAN. Bruce Lee is niet alleen de bediende van de Hornet, maar als Kung Fu expert - wat hij ook in het werkelijk leven was - vocht hij mee. Bovendien bestuurde hij de "Black Beauty", de wagen van de "Hornet". In Oost-Azie werd de serie zelfs de "Kato Show" genoemd. Kung Fu werd mede door Bruce lee populair in Amerika, wat hem niet in dank werd afgenomen door de Chinese gemeenschap, die de vechtmethode als een chinees geheim zag. Het werd echter erg populair en er kwam zelfs een serie KUNG FU, mede-bedacht door Bruce Lee, die verwacht had om de rol in die serie te mogen spelen. Maar het mocht niet zo zijn.

Terug naar de "echte" butlers. In 1966 zagen we Sebastian Cabot als butler Giles in FAMILY AFFAIR. De "gentleman's gentleman" van Bill Davis (Brian keith), die wordt opgezadeld met de drie kinderen van z'n broer en schoonzus. Niet eenvoudig voor Bill en zijn butler, die daardoor "vaders tegen wil en dank" werden. En daar ging het in de serie ook om: hoe slaan "Uncle Bill" en "Mr. French" zich er doorheen. Maar het draaide niet altijd om de kinderen (wel meestal). Zo kan ik me een aflevering herinneren waarin Bill Chinese gasten krijgt en butler Giles laat horen dat hij Chinees kan spreken. Helaas houdt Giles geen rekening met de juiste toonhoogte in het chinees (een zogenaamde toon-taal, waarbij verschillende toonhoogtes van - voor ons westerlingen - 'hetzelfde' woord hele andere betekenissen kunnen hebben). Het werd een komisch etentje. Acteur Sebastian Cabot kwam overigens echt uit Engeland en was chauffeur voor de acteur Frank Pettingell, voordat hij zelf acteur werd. Cabot heeft ook ooit gewerkt als automonteur. (ik denk hierbij onwillekeurig aan de rol van John Alderton als Thomas Watkins in UPSTAIRS, DOWNSTAIRS).

Tijdens de serie werd Sebastian Cabot ziek en onder het mom dat hij terug naar Engeland moest, werd hij vervangen door 'zijn broer" Niles. De rol van deze Nigel French werd gespeeld door acteur John Williams die sprekend op Sebastian Cabot leek. Cabot had longontsteking en het leek er even op dat Williams z'n rol voorgoed zou overnemen, maar na 9 weken pakte Cabot zijn rol in de serie toch weer op. Onlangs werd in Amerika de serie overgedaan met Tim Curry als butler Mr. French. Voor zolang de link werkt, kunt u interviews met Tim zien (windows XP) over deze rol op de site WB11.com.
In de orginele serie speelde in het laatste seizoen ook nog een huishoudster mee. Deze Emily Turner werd gespeeld door niemand anders dan Nancy Walker.

Nancy Walker kennen we beter uit de serie MCMILLAN AND WIFE. In deze detective serie speelde Rock Hudson de rol van politie-commissaris "Mac" McMillan wiens vrouw Sally (Susan Saint James) hem op chaotische wijze hielp met het oplossen van diverse moordzaken. Nancy Walker speelde daarin Mildred, de "housekeeper".

Deze serie leek in bepaalde opzichten op HART TO HART, met Robert Wagner als Jonathan Hart en Stephanie Powers z'n vrouw Jennifer. Zij waren meer avonturiers en was een mix van IT TAKES A THIEF (ook met Robert Wagner) en MCMILLAN AND WIFE. De Harts hadden ook een butler, of eigenlijk meer een chauffeur: Max, gespeeld door Lionel Stander, een grappige man. Misschien toeval, maar Lionel Stander speelde in een aflevering van IT TAKES A THIEF in 1969 ook ene Max. Ik heb niet kunnen ontdekken wat voor soort rol dat was. Minder toevallig is Lionel Stander's rol van Max in een aflevering van MOONLIGHTING, want daarin representeert hij "Harts Investigations", een knipoog naar de oudere serie HART TO HART, waarin je Lionel Stander ook hoort in de openingtitels van de serie. Misschien weet u het nog:

"This is my boss, Jonathan Hart, a self-made millionaire, he's quite a guy. This is Mrs H., she's gorgeous, What a terrific lady. By the way my name is Max. I take care of them, which ain't easy 'cause their hobby is MURDER!"

Eén butler moet hier nog genoemd worden en dat is Jeeves. Hij is de butler van Bertie Wooster en gezamelijk beleven de heren avonturen. De serie uit 1990-1993 JEEVES AND WOOSTER is gebaseerd op de boeken van P.G. Wodehouse en werden doeltreffend neergezet door Hugh Laurie als Bertie Wooster en Stephen Fry als Jeeves, de butler - of zoals het in de boeken heet "valet". Het is een comedy serie waarin Wodehouse (1881-1975) de adel op de korrel neemt en in de verhalen is Jeeves ook altijd de verstandige. De boeken waren erg populair en zijn dat in feite nog. Op internet is veel te vinden over Wodehouse en er is zelfs een zoeksite op internet dat "Ask Jeeves" heet.

In dit hoofdstuk heb ik het vooral over butlers. De deftige Engelse butler wordt ook vaak een karikatuur in series, zoals in THE ADDAMS FAMILY. Lurch is een grote Frankenstein-achtige figuur die niet veel zegt maar gromt wanneer hem iets niet zint.

De houterige, deftige houding van de Engelse butler kom je zelfs in een tekenfilmserie als DUCKTALES tegen, waarin de butler van Dagobert Duck (Nederlandse versie) Van Stoetewolf heet (met de stem van Paul van Gorcum). Een heel ander type dan de huishoudster van Dagobert, mevr. Baktaart (stem: Nelleke Burg).

THE FLINTSTONES hadden geen butler of huishoudster, maar hun keukengerei bestond uit verschillende dieren, die over hun taak in het huishouden regelmatig opmerkingen maakten, toch een soort huishoudpersoneel dus. De opvolger van de serie The Flintstones was THE JETSONS. Zij hadden wel een huishoudster, Rosie, een robot die niet alleen alle huishoudtaken op zich nam, maar ook kon spreken (met de stem van "Wilma Flintstone"). The Jetsons hadden ook kinderen en Rosie was dus ook een soort Nanny voor de kinderen.