Tot nu toe hebben we veel cartoons gehad, maar poppen doen het ook goed op TV. Vooral in de beginjaren van de televisie was het de ultieme poppenkast. Daarom hadden we in Nederland ook DAPPERE DODO en werd die traditie voortgezet met COCO EN DE VLIEGENDE KNORREPOT. RIKKI EN SLINGERTJE, DE BEREBOOT, SUSKE EN WISKE en natuurlijk DE FABELTJESKRANT.

DAPPERE DODO was de tweede Nederlandstalige TV-serie, maar hoewel de eerste ("liveaction") comedyserie maar een paar afleveringen duurde leek er aan DAPPERE DODO geen eind te komen. Het poppentheater van Bert Brugman bracht de TV-serie van 1955 tot 1964 bij de KRO.
De 1e keer dat Bert Brugman's Poppentheater op de nationale TV was, was in ieder geval bij de VARA, op dinsdag 9-oktober-1951. Op dinsdag 4-maart-1952 was Bert Brugman bij de KRO met "het oude lied", een Diedermeyerzangspel op muziek van Mozart.
Pas in Januari 1955 begon de Nederlandse televisie met jeugd-uitzendingen en de maand daarop begon de KRO met DAPPERE DODO, een 10 minuten durende aflevering. De stemmen waren van Bert Brugman zelf en zijn familie. 

Met DE AVONTUREN VAN AAPJE JOEKIE (1957) was dat anders: de poppen waren van Feike Boschma en Ans Wierda, maar alle stemmen werden door Piet Ekel gedaan, de man die pas echt bekend werd toen hij "Malle Pietje" ging spelen in SWIEBERTJE. Deze TV-series werden overigens beide door de NCRV uitgezonden. In de NCRV-gids stond ook elke week een stripverhaaltje van aapje Joekie, dat in 1959 werd opgevolgd door COCO EN DE VLIEGENDE KNORREPOT. Het waren de avonturen van een jongetje, die Cobus Cornelis (Coco) Palet heette en zijn vliegende varkentje Knor. Ook deze poppen van Boschma en Wierda werden weer van stemmen voorzien door Piet Ekel, die ook alle andere in de serie voorkomende stemmen deed. Deze serie liep tot 1963.

De KRO bleef Bert Brugman trouw, die in 1960 de serie TOM POES maakte. Hierin werden alle stemmen door Wim Quint gedaan. Quint verzorgde van 1936 tot 1940 uitzendingen voor de KRO-radio. In 1945 verliet hij het onderwijs om bij Radio Nederland te gaan werken en het jaar erop trad hij in dienst van de KRO, eerst als hoofd religieuze uitzendingen, daarna als hoofd jeugduitzendingen. Hij trad regelmatig op voor de microfoon als verteller en presentator. Hij wordt gewoonlijk geïdentificeerd met het kinderradioprogramma "de Wigwam", dat hij samen met Roos Lippes presenteerde. 
Wim Quint was ook te horen in een poppenserie waarvan de KRO er 20 afleveringen werden uitgezonden in 1963 en 1964: DE KLEINE AVONTUREN VAN KASJE KAUWGOM. Ook Joke van den Berg, die we later nog een keer tegenkomen, deed stemmen in deze serie. Ook zond de KRO nog KONING VOLLEBOL uit met naast de koning z'n trouwe Loeribas en Grizzegrijn. De stemmen waren weer van Wim Quint.
Quint was sinds 1965 ook chef van de jeugdafdeling TV en bedacht in die hoedanigheid Oebele. In 1969 zei hij: "Ik heb mijn stem gemold. Ik heb teveel kinderstemmetjes en stemmetjes van oude opaatjes gemaakt. Ik doe in dat genre nog wel het een en ander, maar m'n stem heeft toch lelijk geleden". In 1973 verliet hij op medisch advies de KRO en overleed 10 jaar later. Wim Quint werd 72 jaar oud.

De AVRO ging in 1966 in zee met Poppentheater Merlijn van Maaike en Rien Baartmans, die RIKKIE EN SLINGERTJE brachten en daar ook alle stemmen in deden. En in datzelfde jaar deed de NCRV het weer met Feike Boschma in HET KOERHUIS VAN PAPA WIRREWARRE. Jaap Molenaar schreef de teksten en was ook Papa Wirrewarre, die omring werd door vier poppen genaamd Majolica, Gompie, Ritsaard en Peentje.
In de tijd dat hoorspelen regelmatig op de radio te horen waren, ontstond de zogenaamde Hoorspelkern, een groep acteurs en actrices die vrijwel in alle hoorspelen acteerden. Toen er dan ook stemmen voor de TV-poppen moesten komen, werden die uit de Hoorspelkern gehaald. De stemmen van de vos Ritsaard en walrus Gompie werden gedaan door Jan Borkus en de mooie-dame pop Majolica en de jongetjes-pop met peenhaar Peentje Pierebol werd gedaan door Corry van der Linden, de actrice die later bekend werd als de stem van het kuikentje met de eierschaal op z'n hoofd CALIMERO.
RIKKIE EN SLINGERTJE ging door tot 15 september 1973, de dag van de zogenaamde marathon-uitzending, die 's ochtends om 7 uur begon en 's avonds om 24:30 was afgelopen - dat was heel wat voor die dagen. De reden dat de serie daarna DE AVONTUREN VAN SLINGERTJE ging heten, kwam omdat Maaike en Rien uit elkaar waren gegaan en Rien alleen doorging - dat duurde echter maar 4 afleveringen. Rien ging met Slingertje naar Indonesië en leerde het wayangspel. Hij gaf hier in Nederland uitvoeringen en overleed in 1993.

Bij de radio hadden we "Het klokje van zeven en dus ...", een serie met (als de AVRO uitzond) een "voor-het-slapen-gaan"-verhaaltje. Het was heel leuk kan ik me nog herinneren, met figuren als Koning Kaskoeskilewan, zijn hofnar Krokeledokus en koksmaatje. Net als Jean Dulieu in "Paulus de Boskabouter" werden hier ook alle stemmen door één man gedaan, namelijk Henk de Wolf. Hij werkte al voor de Hilversumse Draadloze Omroep in de 30er jaren en werd later Algemeen Programmaleider bij de AVRO. Hij schreef ook kinderboeken en vertaalde voor de AVRO een aantal hoorspelen. Het was misschien z'n eigen keuze om niets te doen met "Het klokje van zeven en dus ..." op de televisie. In ieder geval begon in 1964 bij de TV ook "voor-het-slapen-gaan"-series. De NTS/NOS zond ze uit.

De eerste was BONNE NUIT LES PETITS dat in Nederland werd uitgezonden als BAREND DE BEER. Het was voor kleuters en dus werd het nagesynchroniseerd. Voor de lage stem van Barend werd Jan Duiveman gevraagd, een zanger bij de Nederlandse Opera Stichting. Verder hoorden we de stemmen van Joke van den Berg en Sylvia Schipper als Klaasje en Pimpernel en was ook Piet Ekel weer van de partij, dit keer als de Zandman.
De opvolger was DAS SANDMÄNNCHEN, dat bij ons als KLAAS VAAK werd uitgezonden. De serie komt uit Oost-Duitsland waar het vanaf 1959 op de buis is te zien. Het wordt dus nog steeds uitgezonden. Bij ons heeft het een jaar gedraaid in 1965-1966.
PIPO DE CLOWN volgde. Hij vertelde verhaaltjes aan dochtertje Petra en aan de kijkbuiskinderen. Daarna kwam nog een jaartje BAREND DE BEER langs, waarna de grote Nederlandse successerie DE FABELTJESKRANT begon, waaraan ik in hoofdstuk 4 aandacht heb besteed.

Ook de TROS ging aan de slag met poppen. De TV-serie, die later overgenomen werd door de VOO, was SUSKE EN WISKE. De stemmen waren van Paula Majoor (Suske), die vooral bekend is als de Nederlandse stem van PIPI LANGKOUS, Helen Huisman (Wiske), Henk Molenberg (Lambiek), Trudi de Kat (Sidonia) en Wim Wama (Jerome). Wim Wama, die eigenlijk Wim van Wageningen heette, maakte ooit deel uit van "de Wama's", een komisch duo dat regelmatig op TV te zien was.

DE BEREBOOT was er ook nog. Het was één van de "voor-het-slapen-gaan"-series van de NOS, als opvolger van TI-TA-TOVENAAR. In deze laatstgenoemde serie speelden acteurs, maar er waren ook een paar vreemde pluizige beesten, de Grobbebollen, waarvan de stemmen door Corry van der Linden werden gedaan.
Daarna, in 1976, kwam zoals gezegd DE BEREBOOT, waarin de stemmen te horen waren van Bert Dijkstra als Kapitein Brom, Trudi Libosan als Maatje en Paul van Gorcum als Brilbeer. Jan Borkus heeft in deze serie veel verschillende stemmen gedaan. Overigens deden alle genoemde acteurs meerdere stemmen in deze serie. Trudi Libosan doet vaak de stemmen van jongetjes, zoals Tommy in PIPPI LANGKOUS.
Toen de NOS stopte met DE BEREBOOT, ging de serie naar de AVRO waar het tot 1978 werd uitgezonden. In het magazineprogramma "De Berebios" werd een extra lange aflevering uitgezonden. De serie werd opgevolgd door de poppenserie DE ASTRONAUTJES, die ook weer gemaakt werd door Lo Hartog van Banda. 

De poppen werden in de loop der tijd natuurlijk wel moderner en vooral in Engeland konden ze er wat van, zoals THE THUNDERBIRDS. Gerry Anderson had al verschillende marionetten TV-series gemaakt, waarvan de eerste ook in Nederland is uitgezonden. FOUR FEATHER FALLS werd door de VARA uitgezonden als "Vier Veren Waterval". van 1961 tot 1964. Het waren de avonturen van Sheriff Tex Tucker en zijn hond Dusty en paard Rocky, die konden praten door 4 magische veren, die Tex van een indiaan (Kalamakooya) had gekregen, omdat hij het leven had gered van zijn zoontje Makooya. Er waren natuurlijk ook bandieten: Pedro en Fernando, en diverse andere figuren. De stem van Tex Tucker werd gedaan door Nicholas Parsons, acteur en showhost, toen nog getrouwd met Denise Bryer, die de stemmen deed van Ma Jones en Little Jake. De stemmen van Dusty, Rocky en Pedro werden gedaan door acteur Kenneth Connor, de man die in de serie 'ALLO 'ALLO de rol heeft van Monsieur Alfonse, undertaker (swiftly and with style).
De stemmen van Fernando en Grandpa Twink waren van David Graham, die in de serie THE THUNDERBIRDS de stemmen deed van Brains, Gordon Tracy (een van de zoons) en Parker, de chauffeur van Lady Penelope. Daivd Graham was ook de stem van de Daleks in DR. WHO. Daarin was hij in 1966 ook even in beeld als Charlie de barman. Heel af en toe had hij een kleine rol in een film. In Nederland werd de TV-serie THE THUNDERBIRDS voor het eerst uitgezonden eind 1965 en nagesynchroniseerd. Ik heb niet kunnen vinden van wie de Nederlandse stemmen waren in deze serie (behalve dat Paula Majoor de stem deed van Tin Tin) en dat komt misschien omdat de serie later in de orginele taal werd uitgezonden.

Maar het moderne poppentheater vond toch wel z'n bekroning met THE MUPPETSHOW. Door de eenvoudige manier waarop de poppen waren gemaakt, waren ze snel en kregen ze meer leven (vergelijk het maar met THUNDERBIRDS marionetten).
Het begon allemaal met SAM AND FRIENDS, een show op de lokale TV van Washington D.C., waarvoor Jim Henson poppen gebruikte. Reclamefilmpjes volgden. In de "Jimmy Dean Show" werd Rowlff the Dog gepresenteerd, een pop die nog steeds deel uitmaakt van de Muppet-familie. Toen de kindershow SESAME STREET werd bedacht, bedoeld om slechtlerende kinderen te helpen via de televisie, werd ook Henson gevraagd mee te doen met z'n poppen. Het was een groot succes en toen vele jaren later de serie een Nederlands vervolg kreeg waren ook Jim Henson's poppen van de partij. Vooral het duo Bert en Ernie werden heel bekend. In Amerika waren het de stemmen van respektievelijk Frank Oz en Jim Nelson, in Nederland zeer goed nagesynchroniseerd met de stemmen van Paul Haenen en Wim T. Schippers. En uiteraard had ook Kermit the Frog succes. Hij zou de ringleider worden van een serie die nu eens niet voor kinderen, maar voor volwassenen bedoeld was. In Amerika lukte het Hannah en Barbera wel om een tekenfilm, gericht op volwassenen, te maken dat op Prime Time werd uitgezonden. Maar Jim Henson lukte het niet met zijn poppen. Maar Sir Lew Grade zag het idee wel zitten: hij was de man achter de Engelse commerciële zender ITV en ging met Nelson in zee in 1976. THE MUPPET SHOW werd dus een Engelse produktie. De serie had in het eerste seizoen nog niet echt veel succes en problemen met de (levende) gasten, maar het jaar erop werd het een grote hit. De gaststerren vonden het uiteindelijk een eer om in THE MUPPET SHOW te mogen op te treden. Henson ging verder, want al in 1979 kwam de eerste Muppet-film uit - en ook deze was een groot succes. Jim had het gemaakt en volgde met een heel ander soort poppenfilm: "The Dark Crystal". De TV-serie FRAGGLE ROCK volgde en daarna veel andere produkties. Jim Henson verhief het maken en gebruiken van poppen tot een kunst in de Creature Shop, een poppen studio waar bijna alles mogelijk is.
Het genie Jim Henson was niet alleen producer, want hij deed ook vele stemmen, zoals Kermit the Frog en Ernie van SESAME STREET. Kermit werd gastheer van THE MUPPET SHOW en daarin deed Jim Henson ook nog de stemmen van Rowlff the Dog, Dr. Teeth en de criticus Waldorf. Hij deed ook de stem van the Swedish Chef en bespeelde daarbij ook de pop, daarbij geholpen door Frank Oz, die de hànden van de Zweedse kok voor z'n rekening nam.

Frank Oz is een belangrijke stemacteur die vanaf z'n 19e al met Jim Henson samenwerkte. Hij werd als Frank Oznowicz in Engeland geboren en verhuisde op 6-jarige leeftijd (1950) naar Amerika met z'n ouders. Hij is een multivoice-actor en doet zeer veel uiteenlopende stemmen. In SESAME STREET was hij o.a. Bert, Big Bird, Cookie Monster en Grover Monster. THE MUPPET SHOW volgde en daarin was hij de stem(?) van Animal, Fozzie Bear, Miss Piggy (!) en Sam the Eagle. Het zijn stemmen die steeds weer in allerlei produkties terugkomen. De stem van Yoda, die hij in de film "Star Wars V - the Empire strikes back" deed, zal hij in 2002 weer gaan doen in het tweede deel van de nieuwe "Star Wars". Frank Oz is echter ook te zien geweest in een aantal films. In "The Blues Brothers" uit 1980 had hij een kleine rol als een gevangenisbewaarder en in "Trading Places" als een corrupte politieman. In "Spies like us" had hij een kleine rol en ook in "Innocent Blood". Het waren allemaal films geproduceerd door John Landis. De Henson-film "The Dark Crystal" werd geregisseerd door Frank Oz en hij produceerde de film "The Great Muppet Caper".

Jim Henson overleed in 1990. Er volgde na een tijdje een indrukwekkende special waarin  Kermit zijn stem had verloren en daardoor erg teneergeslagen was. Aan het eind van de special kon Kermit weer praten. Z'n stem was wel iets gewijzigd, maar leek toch wel erg. De stem was die van Steve Whitmere, die al diverse stemmen voor THE MUPPET SHOW voor z'n rekening nam, naast het bespelen van poppen. Na de dood van Henson nam hij zowel de stem van Kermit over als de stem van Ernie. De Henson Production Company maakte meer series en films waarin ook diverse stemmen nodig waren. Maar als puppeteer (bespeler van poppen) is Steve Whitmere niet alleen onzichtbaar, maar ook nog eens onhoorbaar. Zo speelt hij twee rollen in de serie DINOSAURS, namelijk Robbie Sinclair en B.P. Richfield. De stemmen zijn van resp. Jason Willinger en Sherman Hemsley, maar degene die de poppen bedient (of erin rondloopt !) is Steve Whitmere.

Over THE MUPPET SHOW of eigenlijk de Jim Henson Company kun je veel vinden op de officiële site. Daarin kun je ook kennis maken met alle stemacteurs die THE MUPPET SHOW groot maakten, zoals Dave Goelz (the Great Gonzo, Zoot de saxofonist), Richard Hunt (Beaker, de criticus Statler en Scooter) en Jim Henson's zoon Brian, die het bedrijf overnam.